Babil Metinleri ve Yapay Zekâ: Elektronik Babil Kütüphanesi

Günümüzden yaklaşık 4 bin yıl önce kurulan Babil, o dönemde dünyanın en büyük kenti olarak kabul ediliyordu. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Babil harabeleri, Irak’ın başkenti Bağdat’a yaklaşık 84 kilometre mesafede bulunmaktadır. Babil’in kültürel mirası, günümüze ulaşan yazılı eserlerle dikkat çekmektedir. Aralarında “Enuma Eliş” (Babil Yaratılış Destanı) ve “Hammurabi Kanunları”nın da bulunduğu bu eserler, Babil’in tarihi ve kültürel zenginliğine ışık tutmaktadır.

Yapay Zekâ ile Babil Metinlerinin Çözümlenmesi

Babil metinleri genellikle eski bir yazı sistemi olan “çivi yazısı” ile kil tabletlere yazılmıştı. Ancak bu tabletlere günümüze parçalar halinde ulaşıldı. Irak Bağdat Üniversitesi ve Almanya Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi’nden oluşan bir ekip, antik Sippar kentindeki Sippar Kütüphanesi’nde bulunan yüzlerce çivi yazılı tableti çözümlemeyi hedeflemektedir.

Araştırmacılar, Elektronik Babil Kütüphanesi Platformu sayesinde yapay zekânın yardımıyla dünya çapındaki çivi yazısı parçalarını eşleştirerek birleştirdiklerini açıkladı. Bu platformun geliştirilmesiyle kayıp eserlerin bulunması daha da kolaylaşmıştır.

Babil’in Bilinmeyen Yönleri

Babil’in yaklaşık 250 satırlık ilahisi ilk kez eksiksiz olarak okunduğunda, Babil toplumunun bilinmeyen yönleri gün yüzüne çıktı. İlahide, kentin yapıları ve Fırat Nehri’nin önemi vurgulanırken, kadınların rahibe olarak görev yaptığı bilgisi de ortaya çıktı. Ayrıca, Babil halkının yabancılara karşı hoşgörülü ve saygılı olduğu da belirtilmektedir.

Babil İlahisi’nden bir bölüm:

“Bilge efendi Nudimmud tarafından tesis edilmiş Fırat,

Çayırları sulayıp, sazlıkları doyurur,

Sularını lagünlere ve denize salar,

Tarlaları otlar ve çiçeklerle coşar,

Çayırlarında parlak başaklar, arpa filizlenir,

Biçilen ekinler yığınlara dönüşür,

Sürü ve hayvanlar yeşil meralarda yatar,

Servet ve ihtişam, insanlara yakışan—

Cömertçe sunulur, çoğalır ve asilce verilir.”

Araştırmacılar, yapay zekânın desteğiyle Babil metinlerinin çözümlenmesi sürecinin devam ederek, Babil’in gizemlerini daha da aydınlatacağını vurgulamaktadır.