Isparta’daki Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde (SAREM) halk arasında “iyileştirici” olarak bilinen ve neslinin tükenme tehlikesi altında bulunduğu belirtilen sülükler yetiştiriliyor.
Eğirdir ilçesindeki SAREM bünyesinde 15 yılı aşkın süredir tıbbı sülüklere ilişkin bilimsel çalışmalar yürütülüyor.
Çalışmalar kapsamında SAREM tarafından projelendirilerek kamu alanında Türkiye’nin ilk yetiştiricilik izni almış kapalı devre tesisi Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi ise 2021’den bu yana 3 teknik personelle aktif faaliyet gösteriyor.
Tesiste tıbbi sülük “Hirudo verbana” türünün üretimi için Eğirdir Gölü’nden toplanan anaçlarla araştırma ve üretim faaliyetleri gerçekleştiriliyor.
Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Mehmet Pazar, AA muhabirine, tıbbi sülük yetiştiriciliğinin, doğal popülasyonların korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından büyük önem taşıdığını söyledi.
Bu nedenle kontrollü ve sürdürülebilir üretim yöntemleri geliştirmenin kritik gereklilik olduğunu vurgulayan Pazar, “Ayrıca yetiştiricilik faaliyetleri, ülkemize ekonomik katkı sağlarken sağlık sektörüne de düzenli ve kaliteli ürün temin etmektedir. Dünyada doğadan toplanan sülüklerin ticaretinde Türkiye, yaklaşık yüzde 80’lik paya sahip.” dedi.
“Sülükler, tıpta yaygın kullanılıyor”
Türkiye’de 2014’te yayımlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği’nde yer alan “Hirudoterapinin” modern tıpta yer almaya başladığına dikkati çeken Pazar, yönetmelik kapsamında kliniklerde kullanılacak sülüklerin steril işletmelerden temin edilmesinin zorunlu olduğunu kaydetti.
Sülüklerin tıbbi birçok alanda kullanıldığını belirten Pazar, “Sülükler, dolaşım sistemi rahatsızlıkları, nöroloji, dermatoloji, estetik cerrahide de yaygın olarak kullanılıyor. Sülüklerin salgıladığı enzim ve hormonlar, ilaç ve kozmetik sanayisinde ham madde olarak da yer alıyor.” ifadelerini kullandı.
Sülüklerin, yoğun kullanım, doğadan aşırı toplama, çevre kirliliği ve sanayileşme gibi nedenlerle büyük ölçüde yok olduğunu dile getiren Pazar, bu nedenle tıbbi sülük türlerinin toplanması ve ihracatına Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme kapsamında kota getirildiğini vurguladı.
Yılda 20 bin tıbbi sülük yetiştiriliyor
Merkezin sektörün ihtiyacına yönelik hizmet verdiğini belirten Pazar, şöyle konuştu:
“Merkezimizde tam kontrollü tank sistemlerinde yılda 20 bin Hirudo verbana türü tıbbi sülük yetiştiriciliği yapılıyor. Sektörün ihtiyacı olan sülükler, üretim merkezimizde satışa sunuluyor. Arz-talep dengesi ve sülüğün büyüklüğüne göre tanesi 30 ile 70 lira arasında yerinde temin edilebilmekte. Hedefimiz, uluslararası standartlarda üretim yapan bir merkez olarak Türkiye’nin tıbbi sülük pazarındaki lider konumunu pekiştirmek.”
Pazar, yetiştiricilik yapmak isteyen girişimcilerin, mutlaka bilimsel esaslara dayalı üretim modellerini benimsemeleri gerektiğini sözlerine ekledi.
